13 Şubat 2009 Cuma

YALANCI AKASYA

ÖNERİ :

Yalancı Akasya (Robinia pseudoacacia L.)’nın yaygınlaştırılması.

I - YALANCI AKASYA 'NIN GENEL ÖZELLİKLERİ (Robinia pseudoacacia L.)

Yaklaşık 20 civarında tür ile temsil edilen Robinia cinsi Kuzey Amerika ve Meksika'da 35-43 derece enlemleri arasında doğal yayılış yapar. Dikey yayılışı 1100 m. ye kadar çıkar. Doğal yayılışında tek tek veya gruplar halinde bulunur. 25 m. kadar boylanabilen bu tür ortalama 100 yıl yaşayabilmektedir. Dallarının dikenli,beyaz renkteki kokulu çiçeklerinin salkım halinde bulunması, yapraklarının pennat ve çok yapraklı olmasıyla (5-12 yaprakçık) tanınır.

II-BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Bu tür çeşitli ağaç ve büyüme formlarına sahiptir. Serbest büyüyen tek ağaç kısa bir gövdeye ve bu gövdenin alt yüksekliklerinden başlayan dallanmaya sahiptir. Ağaç tacı ise geniş,yumurta şeklinde ve asimetriktir. Kapalı meşcerelerde ise gövde uzun ve silindirik olup yan dallar sadece ağaç tacının üst kısımlarında bulunur. Doğal budanma kabiliyeti oldukça yüksektir. Yalancı Akasyanın kabuğu genç yaşlarda düz olup lentisellerle kaplı görünümü vardır. Yaşlı ağaçlarda ise kabuk gri - kahverengi renkte olup oldukça kahrıdır. Yalancı Akasya, yoğun bir şekilde dallanmış ve lateral köklere sahip bir kök sistemine sahiptir. Toprakta kök gelişmesi genelde horizontal olup, vertikal olarak gelişen bazı kökler' de görülebilir.
Yetişme çevresi toleransı geniştir. Yalancı Akasyanın hızlı büyümesi ve yüksek ürün vermesi isteniyorsa yeterli besleyici madde ve suya sahip, havalanması iyi topraklara gereksinmesi vardır. Bu tür kuraklığa ve marjinal toprak koşullarına tahammül gösterebilir. Fakat bu koşullarda sadece toprak korunması ve yeşil örtü amaçlı kullanılabilir.

Normal koşullar altında büyümesi hızlı ve kuvvetlidir. Fidanlarda boy artımı 1. yılda l metre ,2-5. yıllar arasında yılda ortalama 2 metredir. 20. yaşa kadar çok hızlı olan boy büyümesi bu yaştan sonra azalır, 40 yaşından sonra da herhangi bir boy büyümesi görülemez. Hacım gelişmesinde ise 30 -40 yaşına kadar bir hızlılık sonra
da yavaşlama görülür.


Yalancı Akasyada çiçek verme yaşı oldukça erkendir (4. ve 5. yaşlarda). Bol çiçeklenmeler 25 - 30 yaşında ve tepe tacı iyi gelişmiş ağaçlarda görülür. Güzel kokulu çiçekleri Mayıs ve Haziran aylarında tamamen açar ve arıları nektar toplamak üzere tahrik eder.Polen ve nektar verimi en yakın bitkiden 4 kat daha fazladır.

YAYGIN İSMİ LATİNCE İSMİ ÜRÜN NEKTAR/Ha.
Yabani Mersin Vaccinum Myrtillus Nektar, Polen 15-30 Kg
Fındık Corylus Avellana Nektar, Polen 15-20 Kg
Ayçiçeği Helianthus Annuus Nektar, Polen 34-102 Kg
Beyaz Ballıbaba Lamium Album Nektar, Polen 50-150 Kg
Yonca Medicogo Sativa Nektar, Polen 25-200 Kg
Melisa Melisa Officinale Nektar, Polen 100-150Kg
Ak Üçgül Trifolium Repens Nektar, Polen 200-250Kg
Kırmızı Üçgül Trifolium Pratense Nektar, Polen 25-50 Kg
Yalancı Akasya Robinio Pseudoacacia Nektar, Polen 1000 Kg

III-YAYILIŞI

Doğal yayılışında yıllık ortalama yağış 1000-1500 mm. olup bu miktarın 500-750 mm.si büyüme mevsimine aittir. Sıcaklıklara ilişkin olarak, Temmuz ayı ortalaması 20-27 , maksimumu 30-38 santigrat derecedir. Ocak ayı ortalaması 2-8, minimumu ise -10 - -25 santigrattır. Doğal yayılışında 1100 metreye kadar çıkabilir.

IV-TOPRAK İSTEKLERİ

Çok kuru ve ağır topraklar dışında çok çeşitli toprak tipleri üzerinde yetişebilir. Başarısız gençleştirme sahalarında fakir topraklarda dayanıklı olduğu için kullanılabilir. İbreli Ormanlarda yangın emniyet şeritlerinde, yol şevlerinde ve kenarlarında yangına karşı canlı çit olarak kullanılabilir.
V- SONUÇ OLARAK:
Yalancı Akasyanın ülkemizde yetiştirilebileceği çok geniş potansiyel alanlar mevcuttur. Bu türün bu alanlarda arıcılık amaçlı plantasyonları tesis edilebileceği gibi aşağıda belirtilen önemli amaçlar için de kullanılmaktadır.
1 – Üretim amaçlı2 - Erozyon önleme ve rüzgar perdesi amaçlı5 - Şehir ormancılığı ve Galeri ağaçlamalarında7 -Terkedilmiş tarımsal ve maden ocakları alanlarının tekrar ağaçlandırılmasında.

Yukarıda tabloda görüldüğü üzere, yalancı akasyanın nektar ve polen verimi diğer bitki türlerine göre çok daha fazladır. Bu nedenle Orman Genel Müdürlüğünce yapılmakta olan, Yalancı Akasya dikiminin daha da yaygınlaştırılması, miktarının arttırılması ve hatta arıcılığın yaygın olduğu yörelerde meşcere kurulması arıcılığın geliştirilmesinde çok fayda sağlayacaktır. 13/02/2009

Mustafa ÖZMÜ